Wszechświat krok po kroku (wydanie II) - Łukasz Lamża

Wszechświat krok po kroku to pierwsza na polskim rynku książka, która tak szczegółowo, a jednocześnie tak przystępnie opisuję historię Wszechświata: od skali kosmicznej, przez planetarną, po świat istot żywych. Każdy z kilkudziesięciu krótkich, bogato ilustrowanych rozdziałów prowadzi czytelnika jeden krok dalej, budując na rozdziałach wcześniejszych. W ten sposób opisana zostaje "architektura" ewoluującego świata: złożona, piękna, niemal artystyczna, a przy tym głęboko logiczna i zrozumiała.

Opisane są tu między innymi: mechanizm generowania pola magnetycznego Słońca, "anatomia" ziarenka pyłu galaktycznego, kolejne etapy powstawania krateru uderzeniowego, a także 28 głównych grup pierwotniaków.

Autor przekonuje, że są to w istocie rzeczy łatwe do zrozumienia i warte poznania, choć często zakryte przed nami przez żargon naukowy. Mają jednak sens – i ujawniają swoje wewnętrzne piękno - jeśli się je ujrzy jako epizody jednej Wielkiej Opowieści.

Przeczytaj fragment

Cytat z Norwida „odpowiednie dać rzeczy słowo” był wielokrotnie nadużywany do różnych celów.

W odniesieniu do tej książki jest na swoim miejscu: „rzeczą” jest piękno Wszechświata i wszystkich jego części. Tej „rzeczy” autor dał odpowiednie – naprawdę piękne – słowo. – Michał Heller

Z czystym sumieniem mogę powiedzieć, że jest to jedna z najlepszych książek o kosmosie obecnie dostępnych na polskim rynku wydawniczym. – Radosław Kosarzycki, Puls Kosmosu

Dla początkujących astronomów może stanowić bardzo dobry start w kierunku historii Kosmosu, a starzy wyjadacze mogą odkryć nowe spojrzenia na nurtujące ich zagadnienia i przypomnieć sobie dawno zapomniane fascynujące szczegóły. Prosty język i przejrzysta treść tym bardziej przyciągną do niej ludzi, którzy mieli niewiele wspólnego z astronomią.(...). Dla każdego zainteresowanego tym tematem powinna to być pozycja obowiązkowa. Być może wciągnie ona kolejnych w obserwację, jak ujął to autor, „aktu radosnej, artystycznej kreatywności”. – Jan Nowosielski, AstroNET

"Krok po kroku po wszechświecie" - audycja radia TOK FM. Z Łukaszem Lamżą rozmawia Cezary Łasiczka.

Patronat:

Wstęp do tej książki
Podziękowania
Wstęp do świata

KOSMOS

Wprowadzenie w Kosmos

[K1] Globalne rozszerzanie, lokalne skupianie
K1.1. A gdyby nie było grawitacji?
K1.2. Globalna ekspansja, czyli...? 
K1.3. Odległa przyszłość Wszechświata

[K2] Wielki Wybuch
K2.1. Jak pachnie Wielki Wybuch?
K2.2. Osiem epok Wszechświata – wprowadzenie
K2.3. Ewolucja praw fizyki, czyli jakie cząstki mogą istnieć?
K2.4. Ewolucja warunków fizycznych, czyli jakie cząstki naprawdę powstaną?
K2.5. Siedem epok Wszechświata

[K3] Wielka Struktura
K3.1. Stan świata w momencie emisji promieniowania tła
K3.2. Wielka Struktura
K3.3. Prędkość własna galaktyk, „kosmiczny przepływ”
K3.4. Kosmiczne gęstości

[K4] Galaktyki
K4.1. Protogalaktyki i halo ciemnej materii
K4.2. Supermasywne czarne dziury, jądra aktywne i kwazary
K4.3. Zderzenia galaktyk i co z nich wynika: morfologia galaktyk
K4.4. Zależność morfologia-gęstość

[K5] Gwiazdy z punktu widzenia galaktyki
K5.1. Gdzie powstają gwiazdy?
K5.2. Jakie są gwiazdy?
K5.3. Populacja gwiazd w galaktyce
K5.4. Budżet masy galaktyki – i przy okazji całego Kosmosu

[K6] Gwiazdy z punktu widzenia protonów
K6.1. Skąd energia?
K6.2. Jak proton z protonem – spalanie wodoru w hel
K6.3. Inne metody spalania wodoru
K6.4. Potrójny proces alfa, czyli spalamy hel
K6.5. Dalsze losy gorącego węgielka

[K7] Czerwony karzeł: życie przeciętnej gwiazdy
K7.1. Protogwiazda
K7.2. Gwiazda na ciągu głównym
K7.3. Czerwony olbrzym
K7.4. Błysk helowy i żółty olbrzym
K7.5. Gwiazda na gałęzi asymptotycznej i proces s
K7.6. Mgławica planetarna i biały karzeł
K7.7. Nowe i supernowe (typu Ia)

[K8] Pole magnetyczne gwiazdy
K8.1. Pochodzenie kosmicznych pól magnetycznych: dynamo MHD
K8.2. Jak płynie Słońce?
K8.3. Region aktywny i plama słoneczna

[K9] Nadolbrzym i supernowa
K9.1. Życie gwiazdy masywnej     
K9.2. Zaawansowane stadia nukleosyntezy: od tlenu do żelaza i dalej     
K9.3. Supernowa – dlaczego?     
K9.4. Supernowa – jak?     
K9.5. Gwiazdy neutronowe i czarne dziury   

[K10] Otoczki gwiazdowe i ośrodek międzygwiazdowy   
K10.1. Skład chemiczny gazu gwiezdnego – z czym startujemy?   
K10.2. Delikatna kwestia stosunku węgiel-tlen   
K10.3. Olbrzym typu węglowego – sadza!   
K10.4. Olbrzym typu tlenowego – krzemiany!   
K10.5. Ośrodek międzygwiazdowy   

PLANETY

Wprowadzenie na planety   

[P1] Od mikrometra do milimetra: nowy wspaniały pył   
P1.1. Struktura młodego dysku protoplanetarnego   
P1.2. Nowe minerały, inkluzje wapniowo-glinowe (CAI)   
P1.3. Radioizotopy i chronologia młodego Układu Słonecznego   

[P2] Od milimetra do kilometra: imperium gruzu   
P2.1. Pioruny i fale uderzeniowe – o agresywnej stronie młodego Słońca   
P2.2. Chondryty   
P2.3. Przekraczanie granicy metra   
P2.4. Anatomia kupy gruzu – Itokawa   

[P3] Od 1 do 500 kilometrów: gruz staje się planetą   
P3.1. Wzrost lawinowy, oligarchiczny i chaotyczny   
P3.2. Źródła ciepła protoplanet i planet   
P3.3. Kompakcja, spiekanie, topnienie: od kupy gruzu po litą planetkę   
P3.4. Właściwości mechaniczne skał – pękanie, pełzanie, płynięcie   

[P4] Gaz, lód i wysokie ciśnienia: zewnętrzny Układ Słoneczny
P4.1. Jądra komet   
P4.2. Lodowe satelity, asteroidy i inne małe obiekty   
P4.3. Olbrzymie planety „lodowe”   
P4.4. Olbrzymie planety „gazowe”   

[P5] Kratery, baseny uderzeniowe   
P5.1. Co to jest krater?   
P5.2. Krater prosty   
P5.3. Krater złożony   
P5.4. Wielopierścieniowe baseny uderzeniowe   

[P6] Co robią suche planety: tektonika, ruchy masowe, wietrzenie   
P6.1. Tektonika: spękania, uskoki, fałdy   
P6.2. Ruchy masowe: osuwiska, obrywy i tym podobne   
P6.3. Wietrzenie i regolit   

[P7] Od 500 km w górę: świat planet   
P7.1. Historie planet, ostatnie wielkie zderzenia   
P7.2. Model nicejski, migracje planet, Wielkie Bombardowanie
P7.3. Architektura Układu Słonecznego   
P7.4. Architektura innych układów planetarnych   

[P8] O magmie, wulkanach i planetarnej alchemii   
P8.1. Minerały prześliczne i skały wulkaniczne   
P8.2. Wprowadzenie do wulkanicznej alchemii planetarnej   
P8.3. Powstanie, anatomia i dalsze losy komory magmowej   
P8.4. Wulkany, plutony i tak dalej   

[P9] Dzieciństwo, dorosłość i śmierć planet skalistych   
P9.1. „Zbierało mi się na to od pewnego czasu...” – Księżyc, Merkury, Wenus   
P9.2. Mnóstwo lawy non-stop – Io
P9.3. Pierwsza historia niebanalna – Mars   
P9.4. Druga historia niebanalna – Ziemia   
[P10] Planetarne płyny: ich życie i twórczość   
P10.1. Źródła płynów i gazów   
P10.2. Kocie ruchy planetarnych płynów   
P10.3. Co robią płyny ze skałami   
P10.4. Zjawiska chemiczne   

ŻYCIE

Wprowadzenie do życia   

[Ż1] Przybliżenie pierwsze: struktura, wzrost i rozmnażanie   
Ż1.1. A co to „rozmnażanie”?   
Ż1.2. Bez tłuszczu (nie byłoby ani ameb) ani róż   
Ż1.3. Samo się nie zrobi...   

[Ż2] Przybliżenie drugie: energia   
Ż2.1. A co to „energia”?   
Ż2.2. Żonglowanie elektronami   
Ż2.3. Źródła energii   

[Ż3] Przybliżenie trzecie: informacja, białka i DNA
Ż3.1. A co to „informacja”?   
Ż3.2. Repetytorium z biochemii: aminokwasy, białka, DNA   
Ż3.3. Co robi informacja?   

[Ż4] Przybliżenie czwarte: metabolizm, trawienie i enzymy   
Ż4.1. Konstruowanie organizmu żywego   
Ż4.2. A co to „metabolizm”?   
Ż4.3. Metabolizm – parę przykładów   

[Ż5] Przybliżenie piąte: kontrola, inteligencja i zachowanie
Ż5.1. A co to ta „inteligencja”?   
Ż5.2. Dodatkowy poziom kontroli, czyli na scenę wchodzi RNA   
Ż5.3. W oceanie sygnałów   

[Ż6] Abiogeneza – subiektywny przegląd prasy   
Ż6.1. Koacerwaty, czyli drapieżne kropelki tłuszczu   
Ż6.2. Chemoton, czyli w poszukiwaniu najprostszego metabolizmu
Ż6.3. Ewolucja mineralna, czyli coś z zupełnie innej beczki   
Ż6.4. Świat RNA, czyli hackowanie życia   
Ż6.5. Jak więc powstało życie?!   

[Ż7] Drzewo życia (gąszcz życia)?   
Ż7.1. Horyzontalny transfer genów   
Ż7.2. Endosymbioza   
Ż7.3. Globalna struktura drzewa życia  

[Ż8] Bakterie i ekosystemy   
Ż8.1. Co to są i co robią bakterie?   
Ż8.2. Jak to jest być bakterią?   
Ż8.3. Biofilm bakteryjny – pierwszy ekosystem   
Ż8.4. Gleba   

[Ż9] Eukariogeneza – od „bakterii” do „pierwotniaka”   
Ż9.1. Cechy szczególne eukariontów   
Ż9.2. Stadia eukariogenezy wg T. Cavalier-Smitha   
[Ż10] Pierwotniaki i to, co z nich wyrosło   
Ż10.1. Eukarionty, protisty, pierwotniaki, ameby – parę słów o paru słowach   
Ż10.2. Amoebozoa („amebowce”)   
Ż10.3. Opisthokonta („tylnowiciowce”)   
Ż10.4. Excavata („jamkowce”)   
Ż10.5. Archaeplastida („archeplastydowce”)   
Ż10.6. Rhizaria („korzenionóżki”)   
Ż10.7. Alveolata („alweolowce”)   
Ż10.8. Heterokonta (stramenopile)   

Epilog   

Bibliografia   
Indeks   

E-book ISBN: 978-83-7886-240-6

Liczba stron: 312