Utrata Boga. Filozofia woli Fryderyka Nietzschego - Marta Soniewicka

Wobec filozofii Fryderyka Nietzschego trudno przejść obojętnym – fascynuje i jednocześnie odpycha. Minęło ponad sto lat od śmierci tego niemieckiego myśliciela, a mimo olbrzymiej ilości poświęconych mu książek, jego filozofia nie przestaje inspirować do nowych interpretacji.

Książka ta jest próbą zrozumienia „tragicznej wiedzy radosnej”, która sprawiała autorowi Tako rzecze Zaratustra tak wiele zarazem bólu jak i rozkoszy. Sednem tej filozofii jest zmierzenie się z problemem sensu istnienia w świecie, który utracił wiarę w Boga, będącego gwarantem moralno-metafizycznej struktury świata.

Nietzsche stawia pytanie o rozumienie człowieka i jego miejsca w świecie, gdy zrezygnujemy nie tylko z odniesienia do Boga, ale także z pozostawionego po Bogu dziedzictwa metafizycznego, głęboko zakorzenionego w naszym myśleniu. Jego propozycja sprowadza się do uznania stwórczego charakteru woli człowieka – woli mocy, która ma przezwyciężać nawet czas. 

Wykaz stosowanych skrótów
Podziękowania      
Wprowadzenie      

Część I
Ontologiczno-epistemologiczne założenia filozofii Nietzschego

Rozdział 1
Znaczenie „śmierci Boga” – problemy metafizyczne      
I. Nie-wiarygodna wiara     
II. Moralno-metafizyczna struktura świata      
 1. Zanik poczucia transcendencji      
 2. Zniesienie dualizmu świata pozornego i świata prawdziwego  
 3. „Nowa filozofia”: poza idealizmem i pozytywizmem      

Rozdział 2
„Widnokrąg starty gąbką”: normatywny charakter poznania     
I. Krytyka woli prawdy      
 1. Poznanie jako przygoda ducha     
 2. Odrzucenie prawdy metafizycznej: wola pozoru zamiast woli prawdy    
    2.1. Prawda jako użyteczna iluzja      
  2.2. Prawda jako metafora 

II. Perspektywizm    
 1. Język   
 2. Interpretacja: prawdo-dawstwo i sprawiedliwość    
  2.1. Interpretacja filologiczna   
  2.2. Interpretacja genealogiczna    

Rozdział 3
Metoda genealogiczna i jej filozoficzne zastosowania    
I. Realizm psychologiczny    
II. Pochodzenie moralności: resentyment   
 1. Uczucie resentymentu    
 2. Odwrócenie wartości   
 3. Resentyment a chrześcijaństwo    
 4. Resentyment jako źródło współczesnego kryzysu ducha    
III. Pochodzenie praw: stopnie mocy   
 1. Prawo w sensie metafizycznym: sprawiedliwość jako
  porządek przedustawny    
 2. Sprawiedliwość jako wzajemna korzyść    
  2.1. Sprawiedliwość wyrównawcza    
  2.2. Prawo zwyczajowe i prawo stanowione: rola
      przyzwyczajenia i przymusu    
 3. „Genialność sprawiedliwości”: samounicestwienie
  sprawiedliwości w miłości    

Część II
Nietzscheańska Antropodycea

Rozdział 4
Przemiany ducha: normatywny charakter woli mocy    
I. Etyka obowiązku: „Powinieneś”   
 1. Powinność, zobowiązanie, obowiązek   
 2. Wina, odpowiedzialność   
 3. Krytyka etyki obowiązku    
II. Wola: „Chcę”   
 1. Wolna wola   
 2. Słaba wola i silna wola    
 3. Wola mocy   
 4. Koncepcja działania i podmiotu    
  4.1. Wola (chcenie) a akt woli (działanie)   
  4.2. Konstrukcja podmiotu   
III. Całkowita niewinność stawania się: „Jestem”    

Rozdział 5
Twórcza wola jako wyraz samo-przezwyciężającego się życia    
I. Konieczność stawania się sobą    
 1. Chcieć siebie   
 2. Tworzyć siebie i swoje prawo    
 3. Pragnąć darować siebie: cnota darząca    
II. Przezwyciężanie człowieka   
 1. Transcendowanie bez transcendencji    
 2. Nadczłowiek   

Rozdział 6
Wola powtórzenia – amor fati   
I. Interpretacja kosmologiczna idei wiecznego powrotu   
II. Interpretacja etyczno-egzystencjalna idei wiecznego powrotu
III. Interpretacja metafizyczna idei wiecznego powrotu   
 1. Świadomość niehistoryczna, historyczna i ponadhistoryczna
 2. Mit wiecznego powrotu i dionizyjska formuła istnienia: amor fati   
 3. Podmiotowość i doświadczenie czasu   
 4. Zagadka Zaratustry    
IV. Interpretacja mistyczna idei wiecznego powrotu   

Zakończenie. Filozoficzny donżuanizm    
Bibliografia   
Indeks nazwisk    

Liczba stron: 388

e-book ISBN 978-83-7886-273-4