Dlaczego Księga Przyrody zapisana jest językiem matematyki? Co teorie fizyczne mówią na temat przestrzeni? Skąd wzięły się wszechświat, życie i umysł?
Nauka wyrosła z filozofii przyrody i nigdy nie zdołała podciąć swoich filozoficznych korzeni. Michał Heller i Tadeusz Pabjan przeprowadzają czytelnika przez historię ludzkiego postrzegania przyrody ożywionej i nieożywionej i coraz bardziej udane próby ujęcia zjawisk w karby matematycznych równań - to znakomita lektura i kompendium wiedzy dla każdego, kto interesuje się osiągnięciami nauki lub kogo pociągają filozoficzne koncepcje.
Elementy filozofii przyrody to także nieoceniony podręcznik akademicki dla studentów filozofii i nauk empirycznych. W zwięzły i klarowny sposób pomaga zrozumieć czym jest nauka, jak rodziły się najważniejsze teorie i jakie wizje czasu, przestrzeni, materii, przyczynowości, a nawet życia i całego wszechświata owe teorie implikują.
Przedmowa
Rozdział 1
Koncepcje filozofii przyrody
Rozdział 2
Czas i przestrzeń
1. Uwagi wprowadzające
2. Platona koncepcja czasu
3. Arystotelesa koncepcja ruchu i czasu
4. Z prehistorii pojęcia przestrzeni
5. Zasady dynamiki
6. Czas i przestrzeń w mechanice Newtona
7. Leibniza koncepcja czasu i przestrzeni
8. Czas i przestrzeń w szczególnej teorii względności
9. Eksperymentalne potwierdzenie szczególnej
teorii względności
10. Zasada korespondencji
11. Czasoprzestrzeń
12. Filozoficzne spory wokół szczególnej teorii względności
A. Szczególna teoria względności a kantyzm
B. Szczególna teoria względności a operacjonizm
13. Strzałka czasu
14. Wnioski
Rozdział 3
Struktura materii
1. Uwagi wprowadzające
2. Materia i forma według Arystotelesa
3. Nowożytne pojęcie materii
4. Czy fizyka jest nauką o materii?
5. Mechanicyzm
6. Podstawowe składniki materii
7. Powstanie mechaniki kwantowej
A. Starsza teoria kwantów (1900–1924)
B. Właściwa teoria kwantów (1925–1932)
8. Podstawowe zagadnienia mechaniki kwantowej
9. Interpretacje mechaniki kwantowej
10. Przyczynowość w mechanice kwantowej
11. Chaos deterministyczny
12. Wnioski
Rozdział 4
Elementy kosmologii
1. Uwagi wprowadzające
2. Powstanie geometrii nieeuklidesowych
3. Ogólna teoria względności
4. Zagadnienie kosmologiczne
5. Obserwacyjne podstawy kosmologii
6. Konstrukcja modelu kosmologicznego
7. Wybrane modele kosmologiczne
8. Scenariusz standardowego modelu kosmologicznego
9. Ocena modelu standardowego
10 Kontrowersje wokół początkowej osobliwości
11. Zasada antropiczna
12. Wnioski
Rozdział 5
Życie i jego ewolucja
1. Uwagi wprowadzające
2. Czym jest życie?
3. Spór o naturę życia: mechanicyzm – witalizm
4. Współczesna postać sporu o naturę życia
5. Pochodzenie życia
6. Przyrodnicza teoria genezy życia
7. Ewolucja życia
8. Teorie ewolucji o znaczeniu historycznym
9. Współczesna teoria ewolucji
10. Kreacjonizm a ewolucja
11. Wnioski
Indeks nazwisk
Indeks rzeczowy